ماجراهای خواندنی از روش‌های عجیب تقلب در ضرب سکه | ریشه ضرب‌المثل «از سکه افتاد» چیست؟
تاریخ انتشار: ۹ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۰۲۵۸۴
همشهری آنلاین - حسن حسن زاده: محله ضرابخانه را که بگردید، نشانی از ساختمان ضرابخانه وجود ندارد؛ همان ساختمانی که در دوران قاجار محل ضرب سکه بود. بیش از یک دهه است که محله ضرابخانه با محله پاسداران ادغام شده و تنها قدیمی‌های محله می‌دانند که محدوده تقریبی ساختمان ضرابخانه کجا بود. عده‌ای تقاطع خیابان پاسدارن و بوستان فرخی را محل احتمالی ساختمان ضرابخانه می‌دانند و گروهی از موسفیدان محله هم تقاطع خیابان شریعتی و بزرگراه شهید همت را به عنوان محلی که روزگاری ساختمان ضرابخانه در آن قرار داشت معرفی می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
آموزش به نخستین بانکدارهای ایراناگرچه دیگر نشانی از ساختمان ضرابخانه وجود ندارد اما هنوز پیوند محله ضرابخانه با «پول» به طور کامل قطع نشده است. در خیابان پاسداران یا همان محدوده تقریبی ساختمان ضرابخانه، به ساختمانی کهنسال می‌رسید که نام «موسسه آموزش عالی بانکداری» روی سردر آن جلب توجه می‌کند؛ ساختمان متروکه‌ای که سقف شیروانی و گچ‌کاری ستون‌هایش رنگ و بوی قجری دارد. درست دیوار به دیوار این ساختمان، ساختمان کم‌سن و سال‌تر دیگری به چشم می‌خورد که نام موسسه عالی بانکداری روی سردر آن دیده می‌شود و محل رفت و آمد دانش‌آموخته‌های بانکداری است. اگر از قدیمی‌های ضرابخانه بپرسید می‌گویند ساختمان قدیمی‌تر، مربوط به دوره قاجار است و عنوان نخستین مرکز آموزش بانکداری در ایران را یدک می‌کشد.
اگرچه دیگر نشانی از ساختمان ضرابخانه وجود ندارد اما ماجراهای ضرب سکه در این محله هنوز دهان به دهان می‌چرخد و بخشی از هویت این محله قدیمی است. هویتی که باعث شده با وجود ادغام این محله با محله پاسداران در سال ۱۳۸۴، هنوز هم اهالی این محله از نام «ضرابخانه» و «سه‌راه ضرابخانه» برای نشانی دادن استفاده کنند. اولین ضرابخانه تهران اما در این محله قرار نداشت. در دوران ناصرالدین‌شاه اولین ضرابخانه تهران در محدوده بازار ساخته شده و در این محله سکه‌های قجری ضرب و به دست مردم می‌رسید. اما ماجرای انتقال ساختمان ضرابخانه از بازار به خیابان سلطنت‌آباد یا خیابان پاسداران فعلی و به عبارتی به محله ضرابخانه، دلایل جالبی دارد. «نصرالله حدادی» تهران‌شناس دراین‌باره می‌گوید: «یکی از مهمترین دلایل انتقال ضرابخانه از بازار تهران به خیابان سلطنت‌آباد این بود که اجازه دخالت در ضرب سکه به کسی ندهند و شاهان قاجار با خیال راحت بتوانند سکه تقلبی ضرب کنند تا به ثروت خود اضافه کنند.»
ضرب سکه و تقلب در ضرب سکه در این دوران اما ماجراهای جالب بسیاری دارد که اشاره به آن خالی از لطف نیست؛ ماجراهایی که باعث شکل‌گیری چند ضرب‌المثل رایج با واژه سکه در فرهنگ ایرانی‌ها شده است. ضرب‌المثل «یه پول سیاه نمی‌ارزد» یکی از آن ضرب‌المثل‌های رایج است که امروز هم کاربرد دارد و ریشه آن را باید در همین دوران جست‌وجو کرد. وقتی ضرابخانه تهران در دوران ناصرالدین‌شاه شروع به کار کرد، هر کسی که مس، طلا، نقره و نیکل داشت می‌توانست به ضرابخانه برود و سکه ضرب کند. آن زمان در میان عامه مردم به سکه‌هایی که با نقره و طلا ضرب می‌شد و ارزش بیشتری داشت «پول سفید» می‌گفتند؛ و سکه‌های ضرب شده با نیکل و مس هم چون رنگ سیاه داشت میان مردم به «پول سیاه» معروف شد. از همین دوران بود که ضرب‌المثل «یه پول سیاه نمی‌ارزد» میان مردم رایج شد.
وقتی ضرب سکه رایج شد، تقلب در ضرب سکه هم رواج پیدا کرد. در دوران قاجار ارزش هر سکه را با وزن آلیاژ آن می‌سنجیدند. بنابراین متقلب‌ها هم در وزن آلیاز دست می‌بردند و به این ترتیب در بازار دوران قاجار سکه تقلبی هم پیدا می‌شد. در همین ضرابخانه، «معیرالممالک» مسئول عیارسنجی آلیاژها بود تا سکه‌های تقلبی تشخیص داده شود. در بازار هم افرادی بودند که عیار سکه‌ها را می‌سنجیدند که مبادا سکه تقلبی گیرشان آمده باشد. به این افراد «معیر» می‌گفتند. اگر آنها تشخیص می‌دادند که سکه‌ای تقلبی است، آن پول از سکه می‌افتاد. ضرب‌المثل «از سکه افتاد» هم ریشه در همین دوران دارد.
منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: پول محله منطقه ۳ منطقه ۴ هویت شهری همشهری محله سکه قیمت تهران شهر ضرب سکه ضرب المثل پول سیاه سکه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۰۲۵۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
گوجه فرنگی‌ها «جهان موازی» خود را دارند!
در کشفی که به نظر می‌رسد از مجموعه «پیشتازان فضا» یا یک فیلم مارولی بیرون آمده باشد، دانشمندان دریافته‌اند که گوجه فرنگی اساسا در یک «جهان موازی» زندگی می‌کند. این کشف زمانی انجام شد که محققان دانشگاه ایالتی میشیگان به تماشای آنچه در بین ریشه‌های گیاه گوجه‌فرنگی رخ می‌دهد، پرداختند.
به گزارش ایسنا، در مطالعه جدیدی که در مجله ساینس ادونسز(Science Advances) منتشر شده است، محققان دریافتند که ریشه‌های گوجه فرنگی دسته منحصر به فردی از متابولیت‌ها به نام آسیل قند را تولید می‌کنند. پیش از این تصور می‌شد که این ترکیبات فقط در موهای تیره روی سطح برگ‌ها و ساقه‌های گوجه فرنگی ساخته می‌شوند که به کرک معروف هستند.
به نقل از اس‌اف، آسیل قندها مولکول‌های تخصصی متشکل از هسته‌های قندی هستند که با زنجیره‌های اسید چرب تزئین شده‌اند. در کرک گوجه فرنگی، این متابولیت‌ها به دفاع از گیاه در برابر آفات کمک می‌کنند. با این حال، آسیل قندهای ریشه کاملا متفاوت از همتایان زیرزمینی خود بودند.
دانشمندان با استفاده از روش‌های شیمی تجزیه و تحلیل پیشرفته، به این نتیجه رسیدند که فراوان‌ترین آسیل قند موجود در ریشه گوجه فرنگی، به جای هسته ساکارز موجود در آسیل قندهای کرک، دارای هسته قندی است که از گلوکز مرتبط با اینوزیتول ساخته شده است. ترکیبات ریشه همچنین دارای زنجیره اسیدهای چرب متمایزی بودند.
راشل کروین(Rachel Kerwin)، نویسنده مطالعه اول، محقق فوق دکتری در یک بیانیه رسانه‌ای می‌گوید: آنچه در مورد این متابولیت‌های تخصصی بسیار قابل توجه است این است که آنها معمولا در سلول‌ها و بافت‌های بسیار دقیق سنتز می‌شوند.
به عنوان مثال آسیل قندها را در نظر بگیرید. آنها را در برگ‌ها یا ساقه‌های یک گیاه گوجه فرنگی نمی‌بینید. این متابولیت‌های دفاعی چسبنده از نظر فیزیکی درست در نوک کرک‌ها ساخته می‌شوند.
آیا آسیل قندهای ریشه و کرک از طریق یک مسیر متابولیک ساخته می‌شوند؟
برای پاسخ به این سوال، محققان تحقیقاتی مولکولی انجام دادند. آنها ژن‌هایی را در ریشه‌های گوجه فرنگی شناسایی کردند که بسیار شبیه به ژن‌های بیوسنتزی شناخته شده کرک آسیل قند بودند. یکی از ژن‌ها به طور خاص، ASAT1-L نامیده می‌شود.
سپس دانشمندان از ویرایش ژن کریسپر(CRISPR) برای حذف عملکرد ژن‌های ASAT1 و ASAT1-L استفاده کردند. به طور قابل توجهی، گیاهان گوجه فرنگی فاقد ژن ASAT1-L هیچ آسیل قند قابل تشخیصی در ریشه خود تولید نکرد، در حالی که سطوح آسیل قند کرک تحت تأثیر قرار نگرفت. زمانی که ژن ASAT1 حذف شد برعکس این اتفاق افتاد. این نشان می‌دهد که گوجه‌فرنگی‌ها دو مسیر متابولیک آسیل‌قند جداگانه ایجاد کرده‌اند که یکی برای کرک‌ها و دیگری برای ریشه‌ها است.
با کاوش دقیق‌تر، گروه تحقیقاتی دریافتند که ژن‌های کرک و آسیل قند ریشه نزدیک به هم روی ژنوم گوجه فرنگی قرار گرفته‌اند. تصور می‌شود که این نوع سازمان‌دهی ژنومی، که به عنوان یک خوشه ژن بیوسنتزی شناخته می‌شود، به ژن‌ها امکان تنظیم و توارث مشترک را می‌دهد.
رابرت لاست(Robert Last)، نویسنده ارشد این مطالعه، توضیح می‌دهد: در کنار مسیری که سال‌ها در حال مطالعه آن بودیم، در اینجا دومین جهان موازی را پیدا می‌کنیم که در زیر زمین وجود دارد.
تجزیه و تحلیل تکاملی نشان داد که ژن ASAT1-L احتمالا زمانی پدیدار شد که ژن اجدادی ASAT1 شبیه‌سازی شده است. سپس این دو ژن از هم جدا شدند و برای کرک و ریشه تخصصی شدند. وقتی دانشمندان به سایر اقوام گوجه‌فرنگی نگاه کردند، داستان حتی جذاب‌تر شد. آنها کشف کردند که ژن ASAT1-L و آسیل قندهای ریشه در برخی از گونه‌های گوجه‌فرنگی وحشی یافت می‌شوند، اما در عموزاده‌های دورتر مانند بادمجان یافت نمی‌شوند. این نشان می‌دهد که توانایی ساخت آسیل‌قندهای ریشه تقریبا به تازگی در درخت خانوادگی گوجه‌فرنگی تکامل یافته است.
هدف از تولید این متابولیت‌های مرموز زیرزمینی چیست؟
پاسخ صادقانه این است که ما هنوز نمی‌دانیم.
با توجه به شباهت آنها به ترکیبات محافظ کرک، یک احتمال این است که آسیل قندهای ریشه به گوجه فرنگی کمک کنند تا از آفات و عوامل بیماری‌زای ساکن خاک جلوگیری کند. آنها همچنین ممکن است در جذب میکروب‌های مفید در ناحیه ریشه نقش داشته باشند. مطالعات آینده می‌تواند عملکردهای زمین‌شناختی آنها را مشخص کند.
اگر متوجه شویم که این آسیل قندهای ریشه در دفع ارگانیسم‌های مضر مؤثر هستند، آیا می‌توان آنها را در گیاهان دیگر پرورش داد و در نتیجه به رشد گیاهان بدون نیاز به قارچ‌کش‌ها و آفت‌کش‌های مصنوعی کمک کرد؟
اینها سوالاتی هستند که در مرکز جستجوی بشر برای آب خالص‌تر، غذای ایمن‌تر و کاهش اتکا به مواد شیمیایی مصنوعی مضر قرار دارند.
انتهای پیام
ام فهد، زن مشهور عراقی کیست و چرا کشته شد؟